Toen ik deze bundel ging afhalen bij de boekhandelaar van mijn vertrouwen, vroeg Theo me naar mijn verwachtingen. “Heel veel mooi cultuurpessimisme”, antwoordde ik. Dat begint natuurlijk al met de titel, die fonetisch herinnert aan covid en corona, maar in werkelijkheid refereert aan de zwarte kraai, de doorgewinterde horrorfan maar al te bekend in zijn hoedanigheid van boodschapper van onprettige dingen.
De afgelopen lockdowntijden hebben mensen op verschillende manieren geraakt, maar de gevoelsmens mspyx is er wel heel hard door getroffen. De kraaien vliegen laag en in zwermen. De bundel leest als een afrekening met een oude liefde tegen de achtergrond van de heersende pandemie en de enige zekerheid is de onzekerheid, die er is na het einde. Met name de isolatie en het gebrek aan lijfelijkheid als gevolg van de corona-maatregelen hebben de dichteres diep geraakt, zoals bijv. in “lockdown” duidelijk tot uiting komt: “eindelijk was ik een gesluierde vrouw|monddood en rouwend|om nutteloos geworden lippen”.
Het moeilijke aan de bundel is dat ik het lang niet altijd met de dichteres eens ben, ik heb het tijdelijke verlies van democratische verworvenheden niet als heel erg ervaren, ik heb nooit het gevoel gehad dat dat blijvend zou kunnen zijn en met de aanstaande afschaffing van de QR-code denk ik dat ik gelijk heb gekregen. Tegelijk moet ik in alle eerlijkheid ook toegeven dat ik van een hoop dingen geen last heb gehad omdat ik sowieso antisociale trekjes vertoon. Als ik toegeef dat ik zelf geen criterium ben voor hoe de dichter iets ervaart, komt de bundel op slag beter binnen. Niet dat ik er blijer van word, maar dat is ook niet de bedoeling. Het opent de ogen voor mooie dingen, want die zijn er genoeg in deze bundel, zoals de slotstrofe van “buddha”: “maar nu alles|uit elkaar gevallen is|de hemel de aarde|de aarde de hemel|zon en maan|is het een het ander|de ander|niet eens meer een”. Hoogtepunt van de bundel is wat mij betreft het enige regelmatig rijmende gedicht, het prachtige “onder de huid”, titels als “vaccicratie”, “het nieuwe normaal” of “the great reset 2” daarentegen irriteren me, omdat daarmee te makkelijk aan mijn vooroordelen wordt voldaan.
Toch moet niemand zich daardoor van het lezen laten afhouden, dat zou de bundel namelijk ernstig tekort doen. Het is een mooi, integer persoonlijk document, maar ook een tijdsdocument met veel herkenbaars, en vrijwel ieder gedicht heeft wel iets dat de taal eventjes boven zichzelf uit tilt, d.w.z. er zijn veel mooie regels, veel rake beelden, veel ontwapenende, maar ook bewapende eerlijkheid: “ooit komt de dag|dat ik mijn darmen|om je heen zal slaan en|je beken|dat ik een vrouw ben|geen achterdeur” (rotopstipatie).
Uit betrouwbare bron heb ik vernomen dat de hele bundel in drie maanden is ontstaan. Dat zie je terug, alles lijkt uit dezelfde flow te zijn gekomen en dat is uiteindelijk ook wat alles rond maakt. Als lezer worstel je nogal eens met de vraag in hoeverre het een (corona) samenhangt met het ander (scheiding). Je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat de corona-maatregelen misschien iets minder rauw op het Limburgse dak waren gevallen als de dichteres na het beëindigen van de relatie van iemand een knuffel had kunnen krijgen.
Het zijn geen makkelijke gedichten, maar ook geen onbegrijpelijke, vrijwel alles is te bevatten, zowel op een rationeel – als op een gevoelsniveau. Met name dat laatste punt opgeteld bij zijn plaats in de tijd maakt de bundel voor mij waardevol.
mspyx – Corvid Corone, maart 2022, uitgeverij Gopher
Een reactie achterlaten